بررسی تحلیلی رفتارهای غیر کلامی در آثار داستانی هوشنگ گلشیری

هوشنگ گلشیری یکی از بزرگترین داستان نویسان مدرن ایران است که به راستی می توان پس از صادق هدایت ، او را از تأثیرگذارترین داستان نویسان معاصر دانست. از او آثاری متعدّد برجای مانده است که از آن میان می توان به کتاب های شازده احتجاب ، کریستین وکید ، آینه های دردار و دست تاریک،دست روشن اشاره کرد. این چهار کتاب، جزو مهم ترین آثار گلشیری و از نمونه های شاخص داستان نویسی معاصرند که به شیوه ای ساختارشکنانه و مدرن نوشته شده اند . نویسنده برای تحقّق تکنیک های ناب داستان نویسی خود و پیشبرد طرح و جریان این داستان ها، از عناصر متنوّع ارتباط و رفتارغیرکلامی در سطحی بسیار گسترده و به صورتی بارز و تعیین کننده استفاده کرده است. این رساله سعی دارد با دیدگاهی میان رشته ای (ادبیات داستانی ، نشانه شناسی، روانشناسی و جامعه شناسی)، نمودهای گوناگون ارتباطات غیرکلامی و دلایل آن ها را در چهارکتاب مذکور مورد تحلیل قرار دهد و بررسی کند که گلشیری تا چه اندازه و با چه کیفیتی به نقش این عناصر در پیشبرد داستان ها توجّه کرده است. رفتارهای غیر کلامی، به صورت های مختلفی با عناصر داستان مرتبطند ؛ مثلاً ارتباطات آوایی در ایجاد لحن ، مصنوعات و محیط در صحنه پردازی ، رفتارها، اشارات و ایماها در شخصیت پردازی و شکل گیری تعلیق نقش دارند. دراین چهارداستان، عناصر مصنوعات و محیط بیش از سایر مقوله ها بسامد دارند و رفتارهای چهره، حرکات اندام و پیرازبان ها نیز در جایگاه های بعدی قرار می گیرند. رفتارهای مذکور، به خصوص در شخصیت پردازی، فضاسازی و پردازش صحنه های داستان ، نقش محوری دارند.